Vele liters inkt zijn gevloeid, uren radio en televisie zendtijd gefinancierd, alle eminente soms stokoude experts en ervaringsdeskundigen zijn opgevoerd om een licht te laten schijnen over de politieke crisis die het land al vier jaar in een wurggreep houdt. Deze bijdrage, van een semidyslectische ex-licentiaat in de politieke wetenschappen, is zelfs nog geen voetnoot in het debat. Toch is het de ambitie om met ietwat holle sloganeske taal één van de onderliggende mechanismen in deze crisis en de aanslepende onderhandelingen bloot te leggen.
Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is
Het aard van het beestje, de genetische code van een partij, … noem het zoals je wilt. Eén van de belangrijkste spelers op de bühne is de Nv.a. Het dubbele karkater, conservatief – separatistische, bepaalt de vorm en de inhoud van de crisis. Het conservatieve karakte, die de vorm van de onderhandelingen bepaald, wordt geïllustreerd door de uitspraak van wijlen Hugo Schiltz. Hij stelde in 2002 dat de NV.a besmet is met de erfzonde van het Vlaamse nationalisme. Een gevoelig percentage van de Vlaamse beweging die collaboreerde met de Duitse bezetter deed dit niet uit rassenhaat. Zij, net zoals Leopold III, waren aanhangers van de ‘Nieuwe Orde’ van de nationaalsocialisten. Na de financiële crisis geloofden ze in een strak geleide partij die geflankeerd werd door vlaggen, liederen en symboliek die de waarden en rechten van het volk verdedigde. In deze mind set is er weinig ruimte voor een compromis. Compromis staat immers gelijk aan een aantasting van de rechten van het volk. Een win-win situatie, essentieel voor een goed compromis, wordt is dus erg moeilijk. Deze aversie voor het sluiten van een compromis verklaart waarom beide protagonisten met getrokken messen, in dit geval één revolver, tegenover elkaar staan
De paradox van de Maddens doctrinebis
Dit spel van Russische roulette wordt bemoeilijkt door het separatistisch karakter van de NV.a. Voor hardliners is confederalisme al een te grote toegifte, voor de gematigden is dit een aanvaardbaar compromis. De invulling van dit confederalisme moet wel de separatistische behoefte bevredigen. Het confederalisme moet dus zo gebouwd zijn dat het op termijn de federale staat volledig uitholt en overbodig maakt. Dit is de Maddens doctrine bis, een variant van de oude de verrottingstrategie. Men wil niet langer het systeem van binnenuit saboteren, maar men wil het van binnenuit zo hervormen dat het op termijn in elkaar stuikt. Dit is precies het suïcidale karakter van de onderhandelingen. Lukt het niet een confederalisme, dat op termijn naar het einde van de Belgische staat leidt, te onderhandelen, dan wordt de trekker overgehaald. De onderhandelingen zijn dood, de NV.a slikt een kogel, maar toch krijgt de NV.a wat ze willen. Deze paradox is een terugkeer van de Maddens doctrine bis naar de oude verrottingstrategie.
Het eindspel
Is het morgen maandag het einde van de onderhandelingen? Zelfs al lukt het om de onderhandelingen te redden, dan nog slepen we ons gewoon verder naar de volgende crisis. Het dubbel karakter van de NV.a zal de verdere onderhandelingen blijven hypothekeren. Met het afsluiten van het dossier van de Lange Wapper, is er weliswaar een einde gekomen aan het openbaar geflirt met de liberalen, een akkoord over de financiering van het land is er nog steeds niet. Pas als hier een aanvaardbaar compromis is bereikt kan gestart worden met het uitwerken van een beleid om de economische crisis aan te pakken. Ook deze onderhandelingen zullen geen sinecure blijken.
